Działalność nierejestrowana - na czym polega?

1. Kto może prowadzić działalność nierejestrowaną?

Działalność nierejestrowana to opcja dla osób fizycznych, które spełniają określone warunki:

• Miesięczny przychód z działalności nierejestrowanej nie może przekraczać 75% kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w danym roku. W drugiej połowie 2024 roku minimalne wynagrodzenie wynosi 4300 zł brutto, co oznacza, że miesięczny przychód z działalności nierejestrowanej nie może przekroczyć 3225 zł.

• Osoba prowadząca działalność nierejestrowaną nie może prowadzić działalności gospodarczej w ciągu ostatnich 60 miesięcy przed rozpoczęciem działalności nierejestrowanej. Jeśli wcześniej była zarejestrowanym przedsiębiorcą, nie może korzystać z tej formy działalności.

• Działalność nierejestrowana nie może być działalnością wymagającą uzyskania koncesji, licencji lub wpisu do rejestru działalności regulowanej. Oznacza to, że niektóre branże i rodzaje działalności, jak np. usługi ochrony osób i mienia, nie mogą być prowadzone w tej formie.

2. Jakie są korzyści prowadzenia działalności nierejestrowanej?

Prowadzenie działalności nierejestrowanej niesie za sobą kilka korzyści, które mogą być atrakcyjne dla osób dopiero rozpoczynających swoją przygodę z przedsiębiorczością:

• Brak obowiązku rejestracji w CEIDG – Osoba prowadząca działalność nierejestrowaną nie musi zakładać firmy ani rejestrować się w urzędzie.

• Brak obowiązku opłacania składek ZUS – Działalność nierejestrowana nie nakłada obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne, co znacznie obniża koszty prowadzenia działalności. Osoba prowadząca taką działalność musi jednak pamiętać, że nie uzyskuje z tego tytułu żadnych świadczeń (np. emerytury czy ubezpieczenia zdrowotnego), o ile nie opłaca ich dobrowolnie lub z innego tytułu (np. na podstawie umowy o pracę).

• Proste rozliczenia – Osoba prowadząca działalność nierejestrowaną nie musi prowadzić pełnej księgowości, jak w przypadku działalności gospodarczej. Wystarczy, że ewidencjonuje swoje przychody, by móc wykazać, że nie przekroczyła limitu przychodów. Można to zrobić w prosty sposób, prowadząc np. tabelę w Excelu.

• Łatwy start – Działalność nierejestrowana daje możliwość wypróbowania pomysłu biznesowego bez konieczności inwestowania dużych środków czy zobowiązań prawnych, co pozwala na stopniowy rozwój przedsięwzięcia.

3. Obowiązki związane z działalnością nierejestrowaną

Pomimo, że działalność nierejestrowana jest uproszczoną formą działalności gospodarczej, osoba ją prowadząca musi spełniać pewne obowiązki:

• Ewidencja przychodów – Należy na bieżąco rejestrować wszystkie przychody uzyskane z działalności nierejestrowanej, aby mieć pewność, że nie przekroczyło się ustalonego limitu przychodów (75% minimalnego wynagrodzenia).

• Podatek dochodowy – Zyski z działalności nierejestrowanej podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Przychody te są wykazywane w zeznaniu rocznym (PIT-36) w specjalnie przeznaczonym do tego wierszu. Koszty uzyskania przychodu, jeśli są udokumentowane, można odliczyć od przychodów, co obniża kwotę podatku.

• Obowiązek wystawiania rachunków lub faktur – Choć działalność nierejestrowana nie wymaga prowadzenia formalnej księgowości, osoby prowadzące działalność są zobowiązane do wystawiania rachunków lub faktur na żądanie klienta. Nie muszą jednak być podatnikami VAT, jeśli nie przekroczą limitu zwolnienia podmiotowego z VAT (200 000 zł rocznie) lub gdy działalność powoduje obowiązek bycia płatnikiem podatku VAT.

• Rodo – Jeśli w ramach działalności nierejestrowanej przetwarza się dane osobowe (np. klientów), należy przestrzegać przepisów RODO, podobnie jak przy działalności gospodarczej.

4. Działalność nierejestrowana a zawieszenie działalności gospodarczej

Osoby, które wcześniej prowadziły działalność gospodarczą i ją zawiesiły, mogą rozważać, czy możliwe jest prowadzenie działalności nierejestrowanej w okresie zawieszenia działalności. Przepisy jednak stanowią jasno: osoba, która zawiesiła działalność gospodarczą, nie może prowadzić działalności nierejestrowanej. Dopiero po upływie 60 miesięcy od dnia wykreślenia z CEIDG, można rozpocząć działalność nierejestrowaną.

5. Przekroczenie limitu przychodów

Jeśli w trakcie prowadzenia działalności nierejestrowanej przychód przekroczy dopuszczalny limit (75% minimalnego wynagrodzenia), osoba ta jest zobowiązana do zarejestrowania działalności gospodarczej w ciągu 7 dni od przekroczenia tego limitu. Od tego momentu działalność staje się pełnoprawną działalnością gospodarczą, co oznacza konieczność rejestracji w CEIDG, zgłoszenia do ZUS oraz regularnego opłacania składek i podatków.

6. Dla kogo działalność nierejestrowana jest najlepsza?

Działalność nierejestrowana jest idealnym rozwiązaniem dla osób, które chcą prowadzić małą, niskonakładową działalność zarobkową na niewielką skalę, bez konieczności rejestrowania firmy i ponoszenia wysokich kosztów. To świetna opcja dla osób wykonujących drobne usługi, sprzedających rękodzieło, udzielających korepetycji czy doradztwa.

Z działalności nierejestrowanej często korzystają osoby, które:

• Chcą przetestować pomysł na biznes, zanim zdecydują się na formalne założenie firmy,

• Prowadzą działalność sezonową lub dorywczą, która nie generuje stałych, wysokich przychodów,

• Są zatrudnione na umowę o pracę, ale chcą dorobić na dodatkowych usługach czy sprzedaży.

7. Podsumowanie

Działalność nierejestrowana to elastyczne i wygodne rozwiązanie dla osób, które chcą prowadzić drobną działalność zarobkową bez formalności związanych z zakładaniem firmy. Oferuje możliwość wypróbowania swoich sił w biznesie, przy minimalnych kosztach i zobowiązaniach. Jednak ważne jest, aby prowadząc działalność nierejestrowaną, pamiętać o obowiązku ewidencjonowania przychodów, rozliczania podatku dochodowego oraz kontrolowania limitu przychodów, aby nie przekroczyć progu, po którym konieczna będzie rejestracja działalności gospodarczej.

Działalność nierejestrowana, wprowadzona w Polsce w 2018 roku, stanowi istotne ułatwienie dla mikroprzedsiębiorców. Jest skierowana do osób fizycznych, które chcą prowadzić drobną działalność zarobkową bez rejestracji w CEIDG i bez obowiązku opłacania składek ZUS. Dzięki temu rozwiązaniu można wypróbować swój pomysł biznesowy, unikając wysokich kosztów i formalnych zobowiązań. Działalność ta nie wymaga pełnej księgowości, lecz tylko ewidencji przychodów, które nie mogą przekroczyć 75% minimalnego wynagrodzenia (obecnie 3225 zł miesięcznie). Ważnym wymogiem jest także brak prowadzenia działalności gospodarczej w ciągu ostatnich 60 miesięcy. Działalność nierejestrowana jest idealna dla osób wykonujących drobne usługi, sprzedających rękodzieło lub dorabiających sobie dorywczo. Jednak po przekroczeniu limitu przychodów, konieczna jest rejestracja działalności gospodarczej w ciągu 7 dni. To elastyczne rozwiązanie ułatwia pierwsze kroki w przedsiębiorczości, umożliwiając sprawdzenie potencjału biznesowego bez dużego ryzyka - podsumowuje Preze firmy Podmar.